اتوکلاو و ضدعفونی کننده ها

اتوکلاو و ضدعفونی کننده ها ابزارهای بسیار حیاتی در صنایع بهداشتی، پزشکی، آزمایشگاهی، و صنایع دیگر هستند که به کنترل عفونت و ایمنی عمومی جامعه کمک می‌کنند. عفونت‌ها و بیماری‌ها در سراسر جهان مشکلات جدی برای سلامت عمومی انسانها و حیوانات می‌باشند. از این رو، استفاده از ابزارها برای کشت و کار با ابزارها، تجهیزات پزشکی، و سطوح مختلف بهداشتی بسیار حیاتی است.

در این مقاله، به بررسی اهمیت و کاربردهای اتوکلاو و ضدعفونی کننده ها در صنایع مختلف پرداخته خواهد شد. همچنین، انواع مختلف آنها و مواد ضدعفونی کننده را بررسی و نحوه استفاده صحیح از آنها را مورد بررسی قرار خواهیم داد. علاوه بر این، اثرات مثبت و منفی استفاده از این دستگاه‌ها بر سلامت انسان و محیط زیست نیز به انتقادات تحلیلی خواهند شد.

هدف اصلی این مقاله، افزایش آگاهی خوانندگان در مورد اهمیت بهداشت و کنترل عفونت است و امیدواریم که اطلاعات ارائه شده در این مقاله به بهبود مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی کمک کند و به حفظ سلامت عمومی کمک نماید.

زمان مطالعه مقاله : 6 دقیقه

اتوکلاو چیست؟

وسیله‌ای برای استریل کردن ابزار پزشکی و آزمایشگاهی که در فشار و دمای بالا و با استفاده از بخار آب صورت می گیرد.اتوکلاو از ترکیب دو واژه (auto-)به معنی خودکار و (clavis) به معنی کلید تشکیل شده‌است و در کل به معنی دستگاه خود قفل شونده برای استریل مواد،توسط بخار تحت فشار است.محفظه اتوکلاو می تواند مواد جامد،مایعات و سازه ها با اشکال و اندازه های مختلف را با گرم کردن در نقطه جوش بالا استریل کند.

کاربرد اتوکلاو ها :

اتوکلاوها یا اتوکلاوهای شیمیایی ابزارهای مهمی در صنایع شیمیایی هستند و برای انجام فرآیندهای مختلفی استفاده می‌شوند. این دستگاه‌ها دارای قابلیت ایجاد شرایط فیزیکی و شیمیایی متحکم برای واکنش‌های شیمیایی مختلف هستند. در زیر به برخی از کاربردهای اصلی اتوکلاو در صنایع شیمیایی اشاره خواهیم کرد:

1. استریلیزاسیون: اتوکلاوها به منظور استریلیزه کردن تجهیزات، ابزارها، و محیط‌های کشت میکروبی (مانند محیط‌های کشت و پتری دیشی‌ها) در آزمایشگاه‌ها و صنایع شیمیایی استفاده می‌شوند. این فرآیند از اهمیت ویژه‌ای در تولید داروها، واکسن‌ها، مواد غذایی و محصولات پزشکی برخوردار است.

2. سنتز شیمیایی: اتوکلاوها به منظور انجام واکنش‌های شیمیایی در شرایط فشار و دمای مطلوب استفاده می‌شوند. این شرایط می‌توانند به تولید مواد شیمیایی و ترکیبات جدید کمک کنند.

3. تهیه نمونه‌های آزمایشگاهی: برای تهیه نمونه‌های آزمایشگاهی خالص و بدون آلودگی، اتوکلاوها مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نمونه‌ها می‌توانند برای تحلیل‌های آزمایشگاهی و تحقیقات دقیق در زمینه‌های مختلف شیمیایی مورد استفاده قرار گیرند.

4. تهیه مواد نانو: در تحقیقات نانوتکنولوژی، اتوکلاوها برای تولید نانوذرات و نانومواد با ویژگی‌های خاص استفاده می‌شوند. این مواد نانو می‌توانند در صنایع شیمیایی برای بهبود عملکرد محصولات و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار گیرند.

5. تصفیه و تصفیه‌سازی: اتوکلاوها می‌توانند برای تصفیه مواد شیمیایی و حذف آلودگی‌های میکروبی و شیمیایی از محصولات شیمیایی استفاده شوند.

در ادامه به بررسی دقیق تر برخی از کاربرد ها می پردازیم:

1)پزشکی

از اتوکلاوها در پزشکی (برای مثال اتوکلاو دندان پزشکی) برای استریلیزاسیون مواد و در صنایع شیمیایی برای ایجاد شرایط فیزیکی و شیمیایی متحکم برای واکنش‌های شیمیایی استفاده می شود.با توجه به استفاده مداوم از ابزارهای پزشکی و آلوده شدن این وسایل در اثر استفاده و تماس با مواد میکروبی،استریل کردن آن‌ها ضروری است.بهترین طریق استریل کردن وسایل است که باعث می شود تمامی میکروب‌ها از بین بروند،اما مدت زمان آن برای وسایل فلزی و پارچه ای متفاوت است.

2)صنعتی

از اتوکلاوهای صنعتی بخصوص در مورد کامپوزیت‌ها استفاده می‌شود.ابعاد این وسیله از اندازه آزمایشگاهی که معمولاً به شکل یک استوانه در دار است تا ابعاد صنعتی که طول آن به ۱۵ متر می‌رسد متغیر است.این وسیله توسط میکروبیولوژیست فرانسوی چارلز چمبرلن در سال ۱۸۷۹ اختراع شد.

مدت زمان استریل کردن :

بسیاری از آن ها برای استریل کردن تجهیزات و لوازم مورد استفاده قرار می‌گیرند که با قرار دادن آن‌ها به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه (بسته به حجم بار و محتویات) در معرض بخار اشباع ۱۲۱ درجه سلسیوس (۲۴۹ درجه فارنهایت) این کار انجام می‌شود.

انواع  اتوکلاو ها و ضد عفونی کننده ها در محیط پزشکی :

آزمایشگاهی

این ابزار برای دمای استریل سازی تا 140 درجه سانتیگراد و فشار بخار تا 4 بار مجهز شده اند.این دستگاه ها اولین اتوکلاو آزمایشگاهی هستند که برای فشارهای بالا مناسب هستند.

بیمارستانی

در بسیاری از مراکز بیمارستانی و درمانی مانند اتاق های عمل،درمانگاه ها،اورژانس ها،آزمایشگاه ها استفاده می شود که بیشتر از نوع اتوکلاو های عمودی هستند و یکی از پرکاربردترین دستگاه ها در اکثر مراکز می باشد.از آنجایی که بیشتر لوازم پزشکی در برابر فشار و حرارت بالا آسیب پذیر هستند فقط برخی از تجهیزات پزشکی را می توان در داخل دستگاه اتوکلاو بیمارستانی قرار داد.حرارت بخار باید 136 درجه سانتی گرا باشد.در شروع فرآیند،هوای داخل محفظه خالی می شود و سپس بخار وارد دستگاه می شود.

کلینیکال

اتوکلاو(ضدعفونی کننده)کلینیکال شامل اتوکلاو های 60، 80 ، 100 لیتری می باشد و امکانات پیشرفته ای دارد که موجب کارایی آسان دستگاه می شود و به کاربران کمک فراوانی در استریل کردن ابزار می کند .

دندانپزشکی

از مسائل چالش انگیز و بحث برانگیز در دندانپزشکی موضوع عفونت مطرح است،همیشه موضوعی مهم و نگران کننده  برای بیماران و از دغدغه های جدی و پر اهمیت برای دندانپزشکان است.استفاده از انواع تجهیزات و محلول ها تا حد کمی به استریل کردن تجهیزات کمک کرده اما با حساسیت و چشمگیر شدن این موضوع ازاین دستگاه استفاده می شود.سریع ترین و مطمئن ترین دستگاه برای ضد عفونی و استرلیزه کردن محصولات است و در بالاترین رتبه اطمینان قرار دارد.

در این مقاله، به بررسی اهمیت اتوکلاو و ضدعفونی کننده ها در حفظ سلامت عمومی پرداختیم. این دستگاه‌ها و مواد ضدعفونی کننده نقش بسیار مهمی در کنترل عفونت‌ها و پیشگیری از انتقال بیماری‌ها دارند.

با توجه به تکنولوژی پیشرفته و توسعه مواد ضدعفونی کننده، امروزه امکان بهداشت و کنترل عفونت در صنایع مختلف به شکلی موثرتر و بهتر فراهم شده است. از مزایای استفاده از این تجهیزات می‌توان به کاهش انتقال عفونت‌ها، افزایش ایمنی عمومی، و حفظ سلامت فردی و جامعه اشاره کرد.

در نهایت، اهمیت توجه به بهداشت و کنترل عفونت در تمامی زمینه‌ها و صنایع زندگی روزمره را تأکید می‌کنیم. استفاده صحیح از اتوکلاو و ضدعفونی کننده ها به عنوان ابزارهایی برای مقابله با بیماری‌ها و عفونت‌ها اساسی است و می‌تواند به سلامتی عمومی جامعه کمک بزرگی نماید.

منابع:

https://www.medgadget.com/2018/11/global-steam-autoclave-market-insights-on-demand-technology-and-opportunity-analysis-2018-to-grow-market-at-a-cagr-of-8-9-till-2023.html

https://www.globallabsupply.com/Autoclaves-Sterilizers-s/2127.htm