ویسکوزیته یا گران‌روی چیست؟

ویسکوزیته, گران‌ روی یا لزجت یک سیال گاز یا مایع میزان مقاومت آن در مقابل جاری شدن را بیان می‌کند; زمانی که جسمی درون یک سیال حرکت کند سیال اطراف این جسم در مقابل حرکت مقاومت نشان می‌دهند. گران‌روی یک ماده با زمانی که طول می‌کشد از یک وسیله به نام تیوب ویسکومتر (در واقع یک لوله باریک) عبور کند مشخص می‌شود. یکی از نمونه‌های خوب ویسکوزیته عبور مایعات از یک نی است که به طور مثال آب که ویسکوزیته پایین‌تری دارد به مراتب راحت‌تر از عسل که ساختار مولکولی پیچیده تری دارد درون نی جاری می‌شود. ویسکوزیته یا گران ‌روی یک کمیت ثابت نیست و با عواملی از جمله دما، فشار، سرعت برشی و شرایط روانکاری رابطه دارد.

زمان لازم برای مطالعه : 4 دقیقه

گران‌ روی یا ویسکوزیته چه انواعی دارد؟

گران ‌روی سینماتیک یا حرکتی:

مقاومت مایعات در برابر جریان گران‌روی سینماتیک است. یکای گران‌روی سیستماتیک به افتخار دانشمند مهم پوازیه PI و P نامیده شده است.

گران‌ روی دینامیک یا پویا:

انرژی که لازم است تا یک جسم از طریق روان کننده جابجا شود گران‌روی پویا است. گران‌روی پویا یا دینامیک خاصیتی از سیال است که هنگامی که لایه‌های سیال سرعت مختلفی دارند و در مقابل جریان‌های برشی مقاومت ایجاد می‌کند وجود دارد.

گران‌روی بالک:

وقتی که یک سیال تراکم‌پذیر ناگهان منقبض یا منبسط شود نوع دیگری از گران‌روی نمایان می‌شود; که گران ‌روی بالک است که به عنوان گران‌روی نوع دوم هم شناخته می‌شود.

.این گران‌روی هنگامی که تغییر حجم ناگهانی اتفاق بیفتد مانند جریان‌های صوتی یا شوک‌ها دیده می‌شود

نکته:هنگامی که می‌خواهیم رفتار بین مولکولی و خاصیت مکانیکی را بررسی کنیم از ویسکوزیته پویا یا دینامیک استفاده می‌کنیم و هنگامی که حرکت سیال برای ما اهمیت دارد از گران‌روی حرکتی استفاده می‌کنیم.

ویسکوزیته خون چیست؟

.ویسکوزیته خون معیاری برای اندازه‌گیری مقاومت خون در برابر جریان است; که می‌تواند به عنوان غلظت یا چسبندگی خون هم توصیف شود

عوامل اصلی مشخص کننده گران‌روی خون هماتوکریت (درصد گویچه‌های قرمز در خون)، از شکل افتادن گویچه‌های قرمز، تجمع پلاک‌ها و گران‌روی پلاسما هستند.

خون مانند یک سیال غیر نیوتنی رفتار می‌کند; برای همین ویسکوزیته خون با سرعت برشی( گرادیان سرعت در مواد جاری) تغییر می‌کند. خون در سرعت‌ برشی بالا مانند هنگامی که در طول ورزش کردن جریان خون زیاد می‌شود، غلظت یا ویسکوزیته کمتری پیدا می‌کند.

یکی دیگر عواملی که بر آن تاثیر دارند دما است، افزایش دما ویسکوزیته را کاهش می‌دهد. هرچقدر ویسکوزیته خون بیشتر شود جریان خونکم‌تر می‌شود.

این عامل به خصوص در مواردی مثل هیپوترمی یا سرمازدگی که کاهش دما باعث افزایش ویسکوزیته و قطع جریان خون در بدن می‌شود اهمیت پیدا می‌کند.

نکته: گران‌ روی خون در حالت طبیعی آن صد برابر ویسکوزیته آب است.

مقاله ی بیماری های آب را از دست ندهید.

گران‌ روی آب در دماهای مختلف چه تغییری می‌کند؟

.گران‌روی گازها با دما و فشار آن رابطه عکس دارد; با بالا رفتن دما گران‌روی گازها بخاطر عدم وجود پیوند عرضی و راحت‌تر شدن حرکت مولکول‌ها از لایه‌ای به لایه دیگر افزایش و گران‌روی مایعات کاهش می یابد

گران روی یک مخلوط به نوع مواد تشکیل دهنده ی آن بستگی دارد

آب مایع نیوتنی است که گران‌روی آن با دما رابطه عکس دارد و با افزایش دما،کاهش می‌یابد.