کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی

برای تامین نیاز روزافزون جمعیت به غذا، اهمیت صنایع غذایی و آشامیدنی بیشتر درک می‌شود. یکی از پر مصرف ترین مواد در این صنایع رزین های تبادل یونی هستند در این مقاله به کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی میپردازیم.

(زمان مطالعه 1 دقیقه)

سالهاست که صنایع غذایی اروپا از رزین های تبادل یونی استاندارد در صنایع غذایی خود استفاده میکنند. آنها در فرایند هایی از جمله تصفیه قند و شکر ، جداسازی به روش کروماتوگرافی، رنگ زدایی گلیسیرین و … از کاربرد رزین کاتیونی استفاده میکنند.

این روزها استفاده گسترده از آب در صنعت باعث افزایش شوری آب شده است استفاده از کود ها و سموم آفات در کشاورزی به شدت باعث آلودگی آب ها شده است. براساس توصیه های سازمان بهداشت جهانی پارامترهای مختلفی برای تعیین کیفیت آب مورد استفاده انسان ها تعیین شده است.

رزین های تبادل یونی یکی از تکنولوژی های کارآمد در زمینه بهبود و یا بازیابی کیفیت آب محسوب می شوند که امروزه از آنها بسیار در صنایع غذایی و شرکت های تولیدی مختلف استفاده میشود. به رزین های تبادل یونی که در صنایع غذایی مصرف می شوند اصطلاحا رزین خوراکی نیز گفته می شود.

رزین سختی گیر  همانطور که از اسمش پیداست از فرآیندی به نام تبادل یون استفاده می‌کند، املاح آب سخت دارای یون مثبت هستند و رزین تبادل یونی دارای یون منفی است. زمانی که آب از فیلتر رزینی عبور می‌کند این یون های محلول در آب با رزین واکنش داده و تبادل یون اتفاق می‌افتد به عنوان مثال کلسیم مثبت جای خود را به سدیم منفی می‌دهد.

کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی چیست؟

در واقع رزین های تبادل یونی تصفیه بهتری را به تولید کنندگان صنایع غذایی ارائه میدهد و گزینه مناسبی برای استفاده در فراوری مواد غذایی در حجم بالا محسوب میشود. هنگام تولید محصولاتی مانند شربت‌ها، آبمیوه‌ها برای تصفیه آب ، تجزیه رنگ ، به صورت طبیعی آب تصفیه نشده می‌تواند برای محصولاتی غذایی مثل شربت‌ها، آبمیوه‌ها، آب‌های نوشیدنی و هرگونه مایعات نوشیدنی و عصاره‌های طعم دهنده مشکلات بو، طعم و رنگ ایجاد کند.

علاوه بر اینها سختی آب به تاسیسات و لوازم کارخانه ای و موتورها آسیب میزند و خسارت و هزینه به جا می‌گذارد. در صنایع غذایی، رزین تبادل یونی برای از بین بردن املاح و حذف بو و طعم ناخوشایند از آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای مثال در صنایع چغندر قند یا نیشکر باید آب مصرفی عاری از هرگونه املاح سخت مانند کلر، بو و طعم بد باشد.

• کاربرد رزین تبادل یونی در شیرین کننده های نشاسته ای
• کاربرد رزین تبادل یونی در تصفیه شکر چغندر
• کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی ( رنگ زدایی نیشکر)
• کاربرد رزین تبادل یونی در جداسازی های کروماتوگرافی
• کاربرد رزین تبادل یونی در تصفیه اسیدهای آمینه 
• کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی ( اسیدزدایی و رنگ زدایی آب )
• کاربرد رزین تبادل یونی در تثبیت کننده پروتئین در آبجو ، شراب و مقداری آب میوه 
• کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی ( تولید اسید سیتریک و لاکتیک )
• کاربرد رزین تبادل یونی در صنایع غذایی ( بازیابی پلی فنول )
• کاربرد رزین تبادل یونی در خاکستر زدایی از آب پنیر و ژلاتین

کاربرد رزین تبادل یونی در تولید نیشکر

از رزین تبادل یونی بیشتر در رنگ زدایی محلول ها در صنعت نیشکر استفاده می شوند. از کاتیون ها ، آنیون ها و جاذب های نوع ماکروپروس و ژل برای کاهش رنگ و از بین بردن طعم و بو استفاده می شود. 

کاربرد رزین تبادل یونی در تولید شکر ذرت

از رزین تبادل یونی در مراحل مختلفی در فرآوری شکر ذرت استفاده می شوند. برخی از خدماتی که کاتیون و آنیون های ماکروپروس و ژلی ارائه می دهند عبارتند از: رنگ زدایی ، حذف  طعم و بو و از بین بردن طیف وسیعی از مواد آلی علاوه بر بسیاری از کاربردهای جداسازی با استفاده از رزین های کروماتوگرافی.

کاربرد رزین تبادل یونی در تولیدات و صنایع نوشیدنی

رزین کاتیونی و رزین آنیونی کاربرد های بسیار گسترده ای در صنایع غذایی دارند و از آنها به عنوان رزین خوراکی یاد می شود ، از این رزین ها برای تثبیت پروتئین در نوشیدنی ها استفاده می شود.

کاربرد رزین تبادل یونی در تولید ژلاتین

محدودیت های استفاده از دیگر فناوری ها

بسیاری از فن آوری های تصفیه دارای محدودیت های بالقوه هستندبرای مثال از تبلور برای بازیابی قند خام استفاده می شود ، اما قند را به عنوان ملاس (شیره ) بر جای می گذارد. از تقطیر برای حذف آب و غلظت گلوکز و فروکتوز استفاده می شود ، اما باعث ایجاد رنگ می شود و می تواند به عطر و طعم آسیب برساند. تکنیک های غشایی و فیلتر های ممبران می توانند مواد معدنی را حذف کنند اما گران هستند و می توانند هزینه زیادی ایجاد کنند.

از طرف دیگر ، فناوری رزین تبادل یونی یک گزینه مقرون به صرفه است که نیازهای تصفیه را در بسیاری از طرح های فرآوری مواد غذایی با حداقل محدودیت برآورده می کند. رزین های تبادل یونی قادر به حذف یون ها و آلاینده های آلی هستند. این فناوری در حال حاضر در چندین برنامه کاربردی نظیر خنثی سازی صنعتی آب ، نرم سازی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد ، اما به ویژه برای استفاده در فراوری مواد غذایی ، که جداسازی و تصفیه با عملکرد بالا بسیار مهم است ، بسیار مناسب است.